Gdy ktoś z naszych bliskich odchodzi z tego świata, pojawia się potrzeba poświęcenia czasu na sprawy związane z organizacją godnego pożegnania. Należy wtedy zająć się uzyskaniem stosownych dokumentów, przemyśleć pewne kwestie, jak te związane z wyborem miejsca pochowania danej osoby i podjąć szereg decyzji. Niekiedy mogłaby zdarzyć się sytuacja, iż uczestnictwo w uroczystościach pogrzebowych kolidowałoby z faktem, że w tym czasie nie przysługuje nam urlop wypoczynkowy. To dlatego zostały ustalone przepisy dotyczące urlopu okolicznościowego.
Ile dni urlopu okolicznościowego przysługuje po śmierci bliskiej osoby?
Aktualnie urlop okolicznościowy udzielany jest w wymiarze 1 dnia lub 2 dni. W zależności od tego, jak bliskie więzi rodzinne łączyły nas z daną osobą, możemy otrzymać ten urlop bądź nie.
Bliższe relacje łączą się z większą ilością obowiązków, więc przysługują wtedy dwa dni wolne od pracy, mniej ścisłe więzi skutkują przyznaniem jednego dnia urlopu.
W jakich sytuacjach przysługuje omawiany urlop, ile wolnych dni się należy
Urlop okolicznościowy otrzyma pracownik w związku ze śmiercią osoby, która wchodziła w skład jego najbliższej rodziny. Poniższe zestawienie zawiera liczbę dni wolnych w przypadku konkretnego wydarzenia. Mowa tu o śmierci i pogrzebie następujących osób:
- mąż lub żona (należą się wtedy 2 dni urlopu),
- dziecko osoby zatrudnionej (przysługuje wtedy urlop w wymiarze 2 dni),
- ojciec, matka pracownika (pracodawca udziela wtedy 2 dni urlopu),
- ojczym, macocha (osoba zatrudniona powinna otrzymać 2 dni wolne od pracy),
- brat, siostra (odpowiedni czas urlopu w sytuacji śmierci tych osób, to 1 dzień),
- dziadek, babcia (należny urlop przyznany zostanie w wymiarze 1 dnia),
- teść, teściowa pracownika (przysługuje mu prawo do 1 dnia wolnego),
- inne osoby z rodziny, które przebywały z pracownikiem w jednym gospodarstwie domowym, były na jego utrzymaniu lub dany pracownik sprawował nad taką osobą spokrewnioną bezpośrednią opiekę (wtedy urlop okolicznościowy powinien mieć wymiar 1 dnia).
Ten ostatni zapis powoduje następujące konsekwencje:
Urlop w związku z pogrzebem dziadka naszego męża lub żony możemy dostać tylko w sytuacji, gdy ów dziadek zamieszkiwał z nami i był na naszym utrzymaniu. Gdy nie mieszkał razem z nami i nie opiekowaliśmy się nim – wtedy nie otrzymamy urlopu okolicznościowego. Nietypową sytuacją jest także ta, gdy dany pracownik ma prawo skorzystać z omawianego tu urlopu w sytuacji śmierci teścia lub teściowej pomimo tego, że pracownik ten jest rozwiedziony.
Komu przysługują dni wolne?
Należą się one pracownikom, którzy są zatrudnieni na umowę o pracę, na czas nieokreślony lub określony, który obejmuje datę śmierci danej osoby bliskiej. Jeżeli śmierć ta nastąpiła przykładowo dzień lub dwa dni przed podpisaniem przez nas umowy o pracę, to urlop nie będzie nam przysługiwał.
Kiedy urlop okolicznościowy nie będzie przyznany?
Nie nabywają prawa do tego urlopu osoby, które są zatrudnione na umowę zlecenie, umowę o dzieło (podstawę stanowi tu umowa cywilnoprawna) lub odbywają staż. Urlop ten nie będzie przyznany, jeżeli nie będziemy przestrzegać określonych obostrzeń dotyczących określonego związku czasowego z danym wydarzeniem.
Kiedy jesteśmy aktualnie na urlopie, także nie należy nam się urlop okolicznościowy. Na przykład osoba przebywająca na urlopie wypoczynkowym nie dostanie dodatkowych dni wolnych od pracy po powrocie z urlopu wypoczynkowego, ponieważ mogła uczestniczyć zarówno w przygotowaniach do pochówku, jak i w pogrzebie.
Termin na wykorzystanie omawianego urlopu okolicznościowego
Przedsiębiorca nas zatrudniający nie jest zobowiązany, by dokładnie przestrzegać i kontrolować określonego przedziału czasowego na wykorzystanie tego urlopu. Jednak jeżeli złożymy wniosek o ten urlop, po miesiącu od śmierci osoby nam bliskiej pracodawca z pewnością uzna ów wniosek za bezzasadny. Dokładną datę wykorzystania urlopu ustalamy sami. Jeżeli przysługują nam 2 dni urlopu okolicznościowego, to na przykład może to być dzień śmierci oraz dzień następny, który poświęcimy na załatwienie koniecznych formalności związanych z pochowaniem osoby zmarłej. Natomiast w dniu, w którym planowany jest pogrzeb, możemy postarać się o urlop bezpłatny i motywować go chęcią uczestnictwa w tej ceremonii.
Jeżeli przysługuje nam jeden dzień urlopu może to być dzień pogrzebu, albo któryś z dni go poprzedzających. Ważne, by urlop ten wykorzystać na sprawy związane z pożegnaniem bliskiej osoby. Poniżej zamieszczamy artykuł o tym, jak skompletować wymagane dokumenty: Moment śmierci – krok po kroku dopełnienie koniecznych formalności.
Przepisy regulujące niniejszą sytuację
W Kodeksie pracy nie znajdujemy wyjaśnienia tej kwestii. Podstawą prawną, która opisuje zasady dotyczące przyznawania omawianych dni wolnych, jest rozporządzenie dotyczące sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy, a także udzielania zwolnień od pracy. Dokument ten określa między innymi ilość dni urlopu okolicznościowego przy jednoczesnym zachowaniu prawa do wypłaty wynagrodzenia za te dni.
Jak uzyskać urlop?
Aby uzyskać omawiany urlop, należy złożyć pisemny wniosek o urlop okolicznościowy i dołączyć do niego dokument, na podstawie którego pracodawca będzie mógł zweryfikować, czy ten urlop faktycznie nam przysługuje, czy nie. Wniosek ten należy złożyć najpóźniej w drugim dniu naszej nieobecności w pracy spowodowanej nagłą śmiercią członka rodziny.
Dokumenty, które należy dołączyć do wniosku o urlop okolicznościowy
Do udzielenia takiego urlopu niezbędny jest odpis aktu zgonu osoby nam bliskiej – na podstawie tego dokumentu stwierdza się, że istotnie ten urlop nam przysługuje. Procedura sporządzenia aktu zgonu opisana jest w artykule: Najważniejsze dokumenty, gdy umiera ktoś bliski…
Wysokość wynagrodzenia za czas urlopu okolicznościowego
Wynagrodzenie przysługujące pracownikowi, który skorzystał z omawianego tu urlopu, jest wyliczane podobnie jak w sytuacji, gdy ów pracownik przebywa na urlopie wypoczynkowym.
Wzór wniosku
Taki wzór zawiera podstawowe dane niezbędne do udzielenia nam omawianego tu urlopu. Wiele wzorów takiego wniosku można znaleźć na stronach internetowych – należy tylko wybrać zaufane źródło informacji, a często nasz pracodawca dysponuje gotowym wzorem, do którego musimy się dostosować.
Możliwości w przypadku braku przysługującego urlopu okolicznościowego
Gdy zmarła osoba zaliczana jest do dalszej rodziny – na przykład nasza ciotka, wuj lub kuzyn nie należy nam się opisywany tu urlop na tę okoliczność. Wtedy zazwyczaj możemy jedynie postarać się uzyskać urlop na żądanie, który jest formą urlopu wypoczynkowego lub urlop bezpłatny
Urlop okolicznościowy – powody przyznania
Istnieją także inne sytuacje, w których przysługiwać będzie urlop okolicznościowy. Są to równie istotne doświadczenia życiowe takie jak: zawarcie małżeństwa przez pracownika lub ślub jego dziecka oraz narodziny dziecka. Zwykle te chwile są powiązane z przeżywaniem silnych emocji, dlatego postrzegamy je jako jedne z najważniejszych dla nas wydarzeń.
Śmierć w porównaniu z innymi sytuacjami uprawniającymi nas do otrzymania omawianego urlopu jest tą najsmutniejszą przesłanką. Jednak trzeba sobie zdać sprawę z faktu, że odejście z tego świata jest elementem życia.
Grupa Pogotowie Pogrzebowe
