Mówi się, że tym, co nikogo na ziemi nie ominie, jest odchodzenie. Póki jednak śmierć nie dotyczy nas, tylko naszych bliskich lub znajomych, nieuchronnie wiąże się z żałobą. Na co dzień możemy nie chcieć dotykać tego tematu, jednak warto, ponieważ zgłębianie tej wiedzy z pewnością pozwoli nam lepiej przeżyć ten trudny czas.
Żałoba jest stanem głębokiego żalu, jaki odczuwamy po stracie ważnej dla nas osoby. W dodatku jest to brak nieodwracalny, właśnie wtedy mamy poczucie, że wyłącznie w tej relacji otrzymywaliśmy taką miłość, bliskość, przyjaźń czy troskę, na jakiej nam zależy. Kiedy już powiadomiliśmy zakład pogrzebowy i oczekujemy, że zajmie się on sprawnie i dyskretnie dopełnieniem wszelkich formalności do naszej świadomości zaczyna docierać uczucie nagłej wewnętrznej pustki. Uczucie tęsknoty odczuwane jest tam, gdzie wcześniej czuliśmy się spełnieni i nasyceni emocjonalnie. Jeśli jesteśmy wzburzeni, czy wręcz roztrzęsieni tą przykrą sytuacją, nie będzie niczym zaskakującym, gdy złapiemy się na myśli: muszę mu to zaraz powiedzieć, chcę do niej natychmiast zadzwonić.
Silne poczucie, że pragniemy tu i teraz rozmowy z bliskim, który właśnie zmarł, może nas napełnić wstydem. Niepotrzebnie, przecież wszyscy jako ludzie budujemy trwałe więzi i uczymy się od dziecka polegać na nich w trudnych chwilach. Takich właśnie, jak czas żałoby.
Co czuję, gdy ktoś umrze?
Gdy odchodzi najbliższa osoba, pierwszym krokiem będzie uzmysłowienie sobie braku możliwości kontaktu z nią. Wiele osób doznaje w takiej chwili naturalnego uczucia głębokiej samotności. Dociera do nas: odtąd z nim lub z nią nigdy nie porozmawiam, nie poradzę się, nie zapytam już, jak się ma. W takiej doniosłej chwili zdarza się, że inne ważne dla nas osoby z rodziny, małżonek, drugi rodzic, czy dzieci, usuwają się z pola widzenia. Tracą przez jakiś czas ważność, a ich towarzystwo, czy wsparcie jest przez nas często niedoceniane. Na pierwszy plan wychodzi brak utraconego przez nas człowieka. Żałoba ma wiele obliczy. Jej rodzaje uzależnione są nie tylko od naszej wrażliwości, osobowości, temperamentu, odporności psychicznej czy dotychczasowych trudnych doświadczeń życiowych, takich jak trauma czy kryzysy emocjonalne. Także od tego, kto zmarł. Mamy prawo zupełnie inaczej przeżywać śmierć małego dziecka, inaczej – żałobę po babci lub dziadku, a odmiennie – poczucie straty po pupilu, psie lub kocie, który towarzyszył nam, niosąc codziennie radość i angażując naszą uwagę.
Dowiedz się więcej – Kondolencje – jak złożyć i czy w ogóle składać?
Żałoba po bliskich – etapy
Proces żałoby, nieważne jak głębokiej, podlega przemianom pod wpływem czasu i naszej wewnętrznej gotowości na mierzenie się z kolejnymi przykrymi i silnymi uczuciami. Etapów przeżywania żałoby tak naprawdę nie da się i nie warto próbować przyspieszać. Często bywa, że takiej właśnie postawy oczekuje od nas zaniepokojone otoczenie, gdy nasza rozpacz wydaje się zbyt dojmująca, albo trwa w jego opinii zbyt długo i może zadziałać na nas niszcząco.
Najlepiej zrobimy, starając się zaakceptować te etapy żałoby u siebie czy u innych osób, dotkniętych wielką stratą. Czy będzie to:
– zaprzeczenie,
– gniew,
– dyskusja z faktami,
– depresja,
– akceptacja.
Uleganie kolejnym fazom żałoby jest konieczne. W rezultacie możemy mieć nadzieję na uzyskanie spokoju i pogodzić się stopniowo z odejściem zmarłego. Tylko wówczas możliwe będzie rozpoczęcie nowego etapu życia.
Objawy żałoby po stracie
Każda ze śmierci przyniesie inne objawy, o czym powinna wiedzieć i uszanować je dobra obsługa zakładu pogrzebowego, która zajmuje się nami i naszą stratą. Najczęstsze z nich to przygnębienie czy płacz. Bywa jednak, że także zaskakujące, jak śmiech, zdarzający się na jednym z etapów żałoby. Jako ludzie spełniamy przecież w naszej drodze życiowej różne społeczne role. Jednym osobom to my jesteśmy potrzebni do przetrwania, zapewniamy im wsparcie, pomagamy i ponosimy za nie odpowiedzialność, często nie oczekując niczego w zamian, bo kochamy je bezinteresownie. Tak jest z dziećmi, osobami niepełnosprawnymi, czy ciężko chorymi.
Wobec innych ludzi to my jesteśmy bardziej potrzebujący, liczymy na ich pomocną dłoń, opieramy się na nich, podejmując ważne decyzje, czy planując przyszłość. Sami także, dążąc do harmonii w relacji, próbujemy być dla nich podporą w różnych sytuacjach. Rozstanie z kimś na zawsze w każdym przypadku ma prawo boleć inaczej, wywołać inne reakcje. To naturalne.
Poznaj etapy i objawy żałoby
W kolejnych artykułach przyjrzymy się każdemu z wymienionych wyżej etapów z nich oraz czasowi ich trwania. Po co w ogóle rozważać żałobę? – możemy myśleć, uważając, że nasi bliscy wciąż są dość młodzi i dostatecznie zdrowi, aby tego tematu na razie uniknąć. A jednak, gdy do naszego życia wkrada się nagła rozpacz, żal i inne silne emocje, uzyskana znacznie wcześniej świadomość stanu, w jakim będziemy się znajdowali, bywa krzepiąca. Nic tak nie podnosi na duchu, jak wiedza, że wszyscy jesteśmy ludźmi, zmuszonymi nieraz dźwigać ciężar zdarzeń, na które zupełnie nie mamy wpływu. Należy do nich śmierć bliskiej osoby z rodziny lub grona przyjaciół. Taka strata prędzej czy później jest nieuchronna i będzie wymagała od nas ostatecznego poradzenia sobie z nią.
Grupa Pogotowie Pogrzebowe
