Czesław Miłosz był polskim poetą, pisarzem, eseistą i dyplomatą, urodzonym 30 czerwca 1911 roku
w Szetejnie, wówczas należącym do Imperium Rosyjskiego, a obecnie znajdującym się na terytorium Litwy. Jego życie i twórczość były głęboko związane z burzliwymi wydarzeniami XX wieku oraz poszukiwaniem tożsamości w warunkach historycznych i kulturowych zmian.

Młodzieńcze lata pisarza

Miłosz dorastał w rodzinie szlacheckiej, otoczonej wartościami religijnymi i intelektualnymi. Młody Czesław miał styczność z bogatą literaturą i tradycją romantyczną, co miało wpływ na kształtowanie się jego wrażliwości artystycznej. W wieku 17 lat rozpoczął studia prawnicze na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, który w tamtym okresie był ważnym ośrodkiem kulturalnym i intelektualnym. Na studiach zetknął się z wpływami literatury romantycznej, modernistycznej i filozofii, co miało ogromny wpływ na jego późniejsze prace. Jego młodość przypadła na okres międzywojenny, kiedy to kształtowały się nowe nurty w literaturze i sztuce, a jednocześnie nad Europą wisiała groźba wybuchu kolejnej wojny.
Rozwój kariery

W czasie II wojny światowej Miłosz pracował jako dyplomata w służbie rządu polskiego na uchodźstwie. Później związał się z komunistycznym reżimem w Polsce, jednak z czasem stał się krytyczny wobec władzy i coraz bardziej oddalał się od oficjalnej linii partyjnej. Jego przełomową książką z tego okresu był „Zniewolony umysł” („The Captive Mind”), w którym analizował psychologiczne mechanizmy działające na intelektualistów żyjących pod dyktaturą komunistyczną. Książka ta przyniosła mu międzynarodową rozpoznawalność.
Jego młodość była zatem pełna doświadczeń, zarówno kulturalnych, intelektualnych, jak i politycznych, które miały duży wpływ na kształtowanie jego tożsamości i twórczości.
W 1981 roku wyemigrował z Polski i osiedlił się w Stanach Zjednoczonych. Tam kontynuował swoją twórczość, pisząc zarówno poezję, eseje, jak i pamiętniki. Jego późniejsze prace często dotykały tematów związanych z duchowością, egzystencjalizmem oraz kondycją ludzkiego umysłu

Twórczość, nagrody i najważniejsze dzieła

Miłosz znany jest przede wszystkim jako poeta. Jego poezja oscyluje między refleksją filozoficzną, a osobistą ekspresją. Znaczącymi utworami są między innymi „Światło dzienne” (1953), „Zniewolony umysł” (1953), „Król Popiel i inne wiersze” (1961), „Gucio zaczarowany” (1970) oraz zbiór „Świadectwo poezji” (1983).
W 1980 roku Miłosz otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za „pełne liryzmu dzieła, które z odkrywcza wrażliwością malują obraz życia człowieka podczas jego walki z historią i wyrażają wewnętrzne zrozumienie warunków i przemian, które go ukształtowały”.

Jest uważany za jednego z najważniejszych poetów i myślicieli swojego pokolenia oraz ważny głos w literaturze światowej. Jego twórczość skupiała się na pytaniach o naturę człowieka, historię, wiarę i kondycję ludzkiego umysłu w obliczu nieuchronnych zmian i wyzwań życiowych. Był autorem wielu znaczących dzieł literackich, w tym poezji, esejów, powieści i pamiętników.

Upamiętnienie poety

Poeta Janusz Szuber zadedykował Czesławowi Miłoszowi wiersz zatytułowany „Pianie kogutów”, który ukazał się w tomikach poezji zatytułowanych „Biedronka na śniegu” z 2000 roku oraz „Pianie kogutów” z 2008 roku. Ponadto, napisał wiersze poświęcone Czesławowi Miłoszowi, takie jak „Czesławowi Miłoszowi z urodzinowym pokłonem”, opublikowany w tomiku poezji „Las w lustrach / Forest in the Mirrors” z 2001 roku, „Miłosz”, opublikowany w tomiku poezji „Czerteż” z 2006 roku oraz „Na marginesie «Wierszy ostatnich» Czesława Miłosza”, opublikowany w tomiku poezji „Wpis do ksiąg wieczystych” z 2009 roku.
W 2010 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ogłosił rok 2011 jako Rok Czesława Miłosza. Obchody 100. rocznicy urodzin pisarza obejmowały wydania nowych książek, konferencje, dyskusje i wystawy, zarówno w Polsce, jak i za granicą – od Krasnojarska przez Wilno, Krasnogrudę, Kraków, Paryż po Nowy Jork i San Francisco. Szczególnym wydarzeniem był II Festiwal Miłosza, który odbył się w Krakowie od 9 do 15 maja 2011 roku.
12 sierpnia 2011 roku Narodowy Bank Polski wprowadził do obiegu monety upamiętniające Czesława Miłosza o różnych nominałach: 200 złotych w złocie stemplem lustrzanym, 10 złotych w srebrze stemplem lustrzanym oraz 2 złote wykonane stemplem zwykłym ze stopu Nordic Gold.

Od 2014 roku Czesław Miłosz stał się patronem ulicy na Kleczkowie we Wrocławiu. W 2016 roku nazwano jego imieniem ulicę w częstochowskiej dzielnicy Kiedrzyn, a w 2017 roku ulicę w Katowicach, w dzielnicy Brynów (zastępując dotychczasowego patrona, Brunona Jasieńskiego). Od 2018 roku ulica nosi imię Czesława Miłosza na łódzkim osiedlu Sikawa.
Od marca 2014 roku przy wejściu do kawiarni Nowa Prowincja w Krakowie znajduje się Domofon Poezji, który umożliwia odtworzenie nagrań poety recytującego swoje wiersze.
Międzynarodowy Festiwal Poezji „Maj nad Wilią” 2021 – w edycji jesienniej – trwający od 27 września do 1 października w Wilnie, został poświęcony pamięci Czesława Miłosza (z okazji 110. rocznicy urodzin) oraz setnej rocznicy urodzin Tymoteusza Karpowicza. Oba ci wybitni poeci pochodzili z Litwy, a ich twórczość była nierozerwalnie związana z tą krainą oraz miastem Wilno.

Życie prywatne Czesława Miłosza

W roku 1993 poeta ostatecznie przeniósł się do Polski, a jako miejsce zamieszkania wybrał Kraków, który uważał za miejsce „najbliższe Wilnu”. Zamieszkał w dzielnicy Stradom, w domu znajdującym się przy ulicy Wojciecha Bogusławskiego 6, gdzie mieszkał przez całe swoje życie i gdzie zmarł 14 sierpnia 2004 roku, w wieku 93 lat. Jego ciało zostało pochowane 27 sierpnia 2004 roku w Krypcie Zasłużonych na Skałce. Jego odejście było stratą dla literatury światowej, ale jego twórczość nadal pozostaje żywa i wpływowa dla wielu pokoleń czytelników i twórców.

Pogotowie Pogrzebowe