fbpx
Pogotowie Pogrzebowe

17 stycznia 2021 roku obchodzimy 17 rocznicę śmierci Czesława Niemena – kompozytora i piosenkarza – artysty obdarzonego nieprzeciętnym talentem.

Dzieciństwo i pierwsze muzyczne kroki.

Czesław Juliusz Wydrzyki – pod takim nazwiskiem muzyk przyszedł na świat 16 lutego 1939 roku w Starych Waliszkach, obecnie wieś znajduje się na Białorusi. W domu rodzinnym zetknął się z muzyką jako taką dzięki swojemu ojcu, który trudnił się  między innymi strojeniem fortepianów. Potem będąc w szkole zwanej dziesięciolatką, śpiewał w chórze szkolnym i kościelnym, gdzie grał także na organach. Uczęszczając do uczelni muzycznej w Grodnie, do klasy fortepianu nie po drodze było mu z pobieraniem nauki w tym pedagogicznym liceum, bo często opuszczał zajęcia. Większą przyjemność sprawiało mu uczestniczenie w występach szkolnych, gdzie grał na bajanie – starym rosyjskim instrumencie, podobnym do akordeonu tylko z trzyrzędowym (lub pięciorzędowym) układem klawiatur guzikowych dla obu rąk. Efektem tak realizowanych zamiłowań muzycznych było relegowanie Czesława ze szkoły. W Grodnie też zawarł swój pierwszy związek małżeński. W tym samym roku 1958 cała rodzina Wydrzyckich została przesiedlona do powojennej Polski. Repatriacja, to świadomy wybór jako ucieczka przed wcieleniem Czesława do wojska radzieckiego. Rodzina wielokrotnie przenosiła się w obrębie obecnego województwa zachodniopomorskiego, zaś Czesław podjął naukę w średniej szkole muzycznej, w klasie fagotu w Gdańsku. Trójmiasto stało się ważnym dla niego pod kątem muzycznym miejscem, bo z lubością oddawał się występom artystycznym, gdzie wykonywał utwory latynoamerykańskie. Był to czas śpiewu w języku polskim i hiszpańskim, akompaniowania na gitarze i dorywczego dorabiania grą na fortepianie.

Przeczytaj biografię Violetty Villas – Wspomnienie – rocznica śmierci Violetty Villas

Kształtowanie muzycznej dojrzałości

Nieformalnym, ale jakże znaczącym w życiu młodego muzyka stała się artystyczna opieka Franciszka Walickiego. Pod jego wpływem rozpoczął przygodę z rockiem. Etap Czerwono – Czarnych stanowił początek nowoczesnego grania bigbitowych rytmów. Potem nastąpiła  era Niebiesko – Czarnych. W tym czasie przyjął artystyczny pseudonim Niemen, od rzeki Niemen, która była wspomnieniem jego miejsca urodzenia. W późniejszym czasie przyjął go jako swoje nazwisko z nieco inną  odmianą niż nazwa rzeki. W okresie Niebiesko – Czarnych zawiązał różne znajomości artystyczne m.in. z Adą Rusowicz, dla której napisał wiele utworów. Support przed koncertami Marleny Dietrich zaowocował nagraniem płyty właśnie tej artystki z jej tekstem do utworu Niemena – „Czy mnie jeszcze pamiętasz”.

Niemen był artystą wielkoformatowym w znaczeniu ważności wykonanych utworów, ich różnorodności gatunkowej. Rozpiętość zainteresowań Czesława rozciągała się od melodyki ludowej, latynoamerykańskiej, balladowej w stylu The Beatles z bardziej i mniej rockowym brzmieniem, aż po jazz i muzykę instrumentalną z awangardowym dźwiękiem muzyki elektronicznej. Przyjaźnie z wykonawcami różnego stylu muzyki często finalizowane były wydawaniem albumów płytowych. Z zespołem Akwarele nagrał dużą płytę pod tytułem „Dziwny jest ten świat” i „Czy mnie jeszcze pamiętasz”. Lata 70 to ambitna muzyka o zabarwieniu jazzrockowym jak w albumie „Niemen”, gdzie jak często już mu się zdarzało, użył utworu literackiego C.K. Norwida jako baza tekstowa („Bema pamięci żałobny – rapsod”). Wspierał wielu artystów, pisząc dla nich utwory muzyczne, występował w wielu projektach muzyczno – teatralnych.

Największą jego muzyczną namiętnością okazała się muzyka organowa, ale w brzmieniu elektronicznym. Grając na organach Hammonda, bezustannie rozwijał swoje instrumentalne muzykowanie poprzez uzupełnienie melotronem, a potem jako prekursor w Polsce włączył syntezator Mooga. Nagranie w całości elektronicznego albumu postawiło Czesława Niemena na równi z międzynarodowymi sławami tego nowatorskiego gatunku, jak np.: Vangelis.

Lata 80, wraz z ogłoszeniem stanu wojennego przyniosły spowolnienie rozwoju kariery tego wszechstronnego artysty. Udało mu się wystąpić w Sztokholmie z zespołem Kombi, czy wydać kasetę z muzyką filmową. Potem sporadycznie występował na scenach teatralnych czy w klubie Stodoła. Następnie były występy na festiwalach (Jarocin, Jazz Jamboree). Znaczącym okazał się występ ze specjalnym koncertem w Londynie Queen Elizabeth Hall. Wznowienia znanych płyt były znakiem utrzymywania się na rynku muzycznym aż do początków lat 90, kiedy wydał długo oczekiwaną płytę z zupełnie nowo opracowanym materiałem „Terra Deflorata”.

Pierwsza oficjalnie wydana płyta CD w Polsce, to autorski „Sen o Warszawie” z 1995 roku, w ślad, za którą pojawiły się wznowienia edycyjne wcześniej opublikowanych albumów muzyka. Tygodnik „Polityka” w 1999 roku ogłosił po zakończeniu plebiscytu, że „Niemen to polski artysta wszech czasów”,

W 2001 roku zagrał ostatni koncert poświęcony C.K. Norwidowi, do którego tekstów lubił tworzyć ciekawą muzykę będącą wyrazem jego muzycznego geniuszu. W tym samym roku wydana została ostatnia jego płyta nagrana w studio „Spodchmurykapelusza” ze znamiennym tytułem zwiastującego singla „Jagody szaleju”.

19 rocznica śmierci Grzegorza Ciechowskiego – Wspomnienie – rocznica śmierci Grzegorza Ciechowskiego

Z życia prywatnego i rodzinnego

Jego pierwsza żona to Maria Klauzunik, z którą wziął ślub jako 19-latek jeszcze na Białorusi. Miał z nią córkę Marię Gutowską. Rozstał się z żoną Marią w 1971 roku. Potem zawarł związek małżeński z piękną modelką widywaną najczęściej na wybiegu Mody Polskiej Małgorzatą Krzewińską, z którą miał dwie córki Natalię Niemen – Otrembę i Eleonorę Atalay. Pani Małgorzata przyjęła nazwisko Niemen – Wydrzycka, nie tylko jako przejaw miłości do partnera życiowego, ale wielkiego uznania do jego nieprzeciętnego talentu. Obie córki z tego małżeństwa związały swoje życie z muzyką, zostały piosenkarkami. Eleonora znalazła swoje muzyczne odniesienie rodzinnego dziedzictwa w komponowaniu utworów muzycznych i pisaniu do nich tekstów.

Czas choroby

Okrutna choroba nowotworowa układu chłonnego podstępnie trawiła go od wielu lat. Stan ten doprowadzał do filozoficznych uniesień widzianych przez niektórych krytyków jako abstrakcje muzyczne. Przykładał swoje artystyczne cegiełki pomocy innym, grając własną muzykę dla pozyskania wsparcia i pomocy potrzebującym, jak dla ofiar powodzi 1997 roku. Wierzył w medycynę naturalną i to jej zaufał w walce z okrutną chorobą. Na skutek powikłań związanych z zapaleniem płuc osłabiony wieloletnią nieuleczalną chorobą Czesław Niemen 17 stycznia 2004 roku zmarł w warszawskim szpitalu.

Rodzina wypełniła jego ostatnią wolę i poddała ciało kremacji, a urnę z prochami złożyła w niszy kolumbarium Cmentarza Powązkowskiego (rząd 99-3).

Stare Powązki Czesław Niemen

 

Marek Niedźwiecki zainicjował akcję muzycznego oddania hołdu nieprzeciętnemu artyście, by w momencie jego pogrzebu w różnych stacjach radiowych wybrzmiał utwór „Dziwny jest ten świat”.

Artystyczny spadek

Dziwny jest ten świat …

Tak śpiewał Czesław Niemen w Opolu na festiwalu piosenki polskiej 1967 roku. Teraz mamy już XXI wiek, ale świat nadal może wydawać się bardzo dziwny. Wiele tekstów i charakterystycznej muzyki pozostawił po sobie ten wybitnie utalentowany artysta.

Dyskografia Czesława Niemena jest bardzo bogata. Jego twórczość to niezwykła muzyka mocno zróżnicowana gatunkowo. Nie da się jednak zapomnieć wielu tytułów piosenek przez niego napisanych, granych i śpiewanych. Niewielu zapewne wie, że do swoich płyt wykonywał własnoręcznie projekty malarskie, Wydał 19 albumów studyjnych, 2 albumy koncertowe, 3 albumy powstałe jako występy gościnne i zawierające nagrania innych wykonawców z utworami jego autorstwa, 9 płyt będących składankami różnych utworów powstałych na przestrzeni wielu lat jego muzycznej kariery. Do tego należy dodać minialbumy w liczbie 10, single – 16, czy 6 nagrań na zapomnianych już pocztówkach dźwiękowych. Nie zawsze jego piosenki zauważane były na festiwalach i nie zawsze wygrywały. Jednak nikt nie zapomni, że „Dziwny jest ten świat”, „Pod Papugami”, „Płonąca stodoła”, „Sen o Warszawie”, „Wiem, że nie wrócisz”, czy jakże wymowny utwór – „Czy mnie jeszcze pamiętasz” i wiele innych piosenek i zapisów instrumentalnych, to dzieła Czesława Niemena.

Za swoją twórczość otrzymał w 1976 roku Złoty Krzyż Zasługi, a w 2015 roku (czyli już po śmierci) Polską Nagrodę Filmową ORŁY w kategorii muzyki filmowej przyznano za „Sen o Warszawie”. W uznaniu nieprzeciętnej twórczości tego wyrazistego artysty jego imieniem nazwano wiele placów, ulic czy rond drogowych w polskich miastach. Narodowy Bank Polski wyemitował monetę 2 zł i kolekcjonerską monetę 10 zł z wizerunkiem Czesława Niemena. Są szkoły, a nawet amfiteatr w Olsztynie jego imienia. W Opolu zadedykowano mu specjalną kostkę chodnika z Gwiazdą w Alei Gwiazd Festiwalu Polskiej Piosenki.

Opole aleja gwiazd Czesław Niemen

 

 

Grupa Pogotowie Pogrzebowe

Masz pytania?

Pogotowie Pogrzebowe

Skontaktuj się z naszym działem pomocy

Całodobowa Infolinia

801 12 12 12

881 280 205

801 12 12 12   Infolinia Pogotowie Pogrzebowe