Transplantacja stanowi dla wielu pacjentów szansę na dalsze życie. System opiera się na zasadzie domniemanej zgody, co oznacza, że każdy z nas jest potencjalnym dawcą narządów po śmierci.
Warunkiem jest brak sprzeciwu wyrażony przez potencjalnego dawcę za życia.
Transplantacja – czym jest i na czym polega
Transplantacja, zwana również donacją lub przeszczepieniem, ma na celu przywrócenie funkcji ciała poprzez przeniesienie narządu, tkanki lub komórek od dawcy do biorcy. To operacja, podczas której narząd, tkanka lub komórki są pobierane od dawcy i przeszczepiane do ciała biorcy. Jest to metoda ratowania życia dla osób ciężko chorych, które potrzebują zdrowego narządu.
Po ustaleniu śmierci mózgowej lub braku funkcji życiowych, lekarze mogą przystąpić do procedury pobrania narządów do przeszczepu. Proces ten musi być przeprowadzony w sposób etyczny i zgodny z prawem.
Kwalifikacja dawców
Potencjalni dawcy muszą zostać poddani ocenie przez lekarzy, którzy podejmują decyzję o dopuszczalności pobrania narządów. Weryfikowane są różne aspekty zdrowotne dawcy, w tym stan narządów, choroby przenoszone drogą krwi, infekcje, itp. Kryteria doboru biorców narządów uwzględniają m.in. zgodność tkankowa, stan zdrowia biorcy oraz pilność przeszczepu.
Jeden dawca może uratować nawet kilka osób, przekazując:
– serce
– płuca
– wątrobę
– nerki
– trzustkę
– jelito cienkie
CIEKAWOSTKA
W ciągu 24 godzin w Uniwersyteckim Centrum Klinicznym WUM dokonano kilkunastu przeszczepów narządów – był to niewątpliwie wyjątkowy dzień w dziedzinie transplantologii. 5 stycznia 2024 roku przeprowadzono aż 16 operacji tego typu. Jak czytamy na stronie Dzień Dobry TVN taka liczba transplantacji narządów nie miała precedensu w historii żadnego ośrodka. Można powiedzieć, że było to wydarzenie bezprecedensowe nie tylko w skali krajowej, ale także europejskiej. Było to wyjątkowe wyzwanie, którego doświadczenia pracownicy z pewnością nie zapomną. Całkowicie na bloku operacyjnym zaangażowanych było około 100 osób.
Procedura stania się dawcą narządów
Osoby pełnoletnie nie muszą zgłaszać, że chcą przekazać swoje narządy po śmierci. W przypadku osób małoletnich lekarze pytają o decyzję rodziców lub opiekunów prawnych. Osoba małoletnia powyżej szesnastego roku życia może samodzielnie zgłosić sprzeciw, wówczas nie można pobrać jej narządów.
Warto jednak pamiętać, że wiele osób dodatkowo:
– rejestruje się w bazach dawców różnych organizacji pozarządowych
– nosi bransoletki bądź karty dawcy, potwierdzające ich zgodę.
Jeśli ktoś nie życzy sobie przekazania swoich narządów, ma prawo do sprzeciwu. Wystarczy zgłosić sprzeciw w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów lub pobierając odpowiednie oświadczenie ze strony www.poltransplant.pl i przesłać je na adres Centrum Organizacyjno-Koordynacyjnego ds. Transplantacji – Poltransplant. Istnieje także możliwość oświadczenia ustnego w obecności dwóch świadków, którzy muszą potwierdzić pisemnie deklarację.
Transplantologia w Polsce – dodatkowe informacje
Wiedzę na temat transplantacji upowszechniają różne instytucje za pomocą kampanii i programów zdrowotnych, takich jak Narodowy Program Rozwoju Medycyny Transplantacyjnej, który promuje transplantologię wśród społeczeństwa, edukuje personel medyczny oraz wspiera szpitale, banki tkanek i komórek oraz medyczne laboratoria diagnostyczne.
Podstawa prawna
Procedury związane z transplantacją narządów reguluje ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów.
Grupa Pogotowie Pogrzebowe
