fbpx
Pogotowie Pogrzebowe

Ostatnimi czasy obserwujemy wzrost zainteresowania świecką formą pochówku i związanymi z nią zwyczajami charakteryzującymi ceremonię ostatniego pożegnania. W Polsce bardziej znana jest obrzędowość związana z pochówkiem zgodnym z wymogami, jakie należy spełnić w przypadku chrześcijańskiego pogrzebu osoby wierzącej. Możliwa jest także organizacja ceremonii w duchu chrześcijańskim dla osoby, która nie była praktykującym katolikiem. Jednak wiele osób zastanawia się czym różnią się te dwie formy i z jakimi obowiązkami się one łączą.

Pogrzeb świecki – charakterystyka

Wielu Mistrzów Ceremonii Pogrzebowych dysponuje dziś odpowiednim sprzętem multimedialnym potrzebnym do przedstawienia zebranym żałobnikom projekcji zdjęć i filmów związanych najczęściej z osobą zmarłego i jego pasjami lub ulubionymi zajęciami. Oraz dysponują oni często nowoczesnym sprzętem potrzebnym do zapewnienia nagłośnienia. W dzisiejszych czasach jest także dostępna odpowiednia oprawa muzyczna, fotograficzna i florystyczna. Fakt, że pogrzeb ten będzie odbywał się tylko w kaplicy lub Domu Pogrzebowym nie ujmuje mu uroczystego i odświętnego charakteru.

Pogrzeb katolicki – elementy właściwe dla tej uroczystości 

Jednym z najważniejszych elementów wyróżniających tę obrzędowość jest położenie nacisku na zgodność jej etapów z przepisami prawa kanonicznego i podporządkowanie całości dogmatom wiary chrześcijańskiej. Każda pieśń, każde wspomnienie osoby zmarłej przez księdza jest wykonane z odniesieniem do religii katolickiej. Tu nie ma miejsca na inną ideologię i inne elementy, które mogłyby odwracać uwagę od religijności lub nie być z nią spójne. Ceremonia ta ma poważny charakter i jest ujednolicona dla wszystkich wiernych. Podobnie będzie wyglądała, niezależnie, czy osoba żegnana była zamożna, młoda, czy dożyła sędziwego wieku i cieszyła się szacunkiem społecznym. Nie jest ważne, jakie role społeczne pełniła i jakie były jej zasługi – zostaje potraktowana podobnie, z należytym honorem i czcią. Można mieć żal, że uroczystości te nie oddają specyfiki danej osoby, jej indywidualnych preferencji, charakteru i zainteresowań, ale ujednolicenie takiego obrządku ma ukazywać wiernym, że w sytuacji śmierci każda osoba staje się równa i każda rodzina podobnie odczuwa stratę najbliższej osoby.

Pogrzeb świecki a katolicki – 10 różnic

1. Wybór osoby, która poprowadzi ceremonię pogrzebu

Gdy zwracamy się do konkretnego księdza, by to on poprowadził pogrzeb bliskiej nam osoby, to nie zawsze jest to możliwe, ponieważ księża mają swoje obowiązki i w dużej parafii nie zawsze mogą dostosować swój grafik. Ten ksiądz, który ma wolny czas i pracuje na terenie określonej parafii – to on będzie prowadził dany pogrzeb. Jeśli wolelibyśmy, by inna osoba prowadziła tę ceremonię, to niestety nie mamy na to wpływu. Inaczej jest w wypadku świeckiego obrzędu. W tej sytuacji mamy możliwość wyboru takiej osoby, która swoją aparycją, tonem głosu i sposobem bycia odpowiada naszym wyobrażeniom odnośnie tego, jak powinna prezentować się i jak powinna prowadzić ceremonię pochówku.

2. Osoba, która prowadzi ceremonię pogrzebową

W Polsce zdecydowana większość uroczystości żałobnych przebiega zgodnie z tradycją obrządku Kościoła Rzymsko-Katolickiego, ceremonię pogrzebową połączoną z nabożeństwem żałobnym sprawuje wtedy ksiądz. Pogrzeb świecki prowadzi natomiast Mistrz Świeckiej Ceremonii Pogrzebowej. Specyfika pracy Mistrza Świeckiej Ceremonii Pogrzebowej różni się od roli księdza, który musi się dostosować do swoistego etosu posługi kapłańskiej. Ksiądz katolicki wkładając szaty liturgiczne i odprawiając Nabożeństwo Żałobne w świątyni oraz na cmentarzu parafialnym musi się dostosować do wymogów oraz wytycznych przekazanych mu przez Stolicę Apostolską za pośrednictwem właściwego biskupa. Obrzędowość katolicka jest ściśle określona i trudno do niej wprowadzić jakieś nowe elementy, które nie są przewidziane przez prawo kanoniczne i jednocześnie uznawane za elementy kultu religijnego. Dlatego, w związku z tym na niektórych pogrzebach prowadzonych zgodnie z obrządkiem katolickim pojawia się również Mistrz Świeckiej Ceremonii Pogrzebu, by wypełnić wolę zmarłego, albo oczekiwania rodziny – to on może przedstawić biografię zmarłej osoby w odpowiednim momencie włączając się w uroczystości pogrzebowe. Taki sposób pożegnania osoby zmarłej uzgadnia się z księdzem i staje się on coraz bardziej popularną formą.

Osoba świecka prowadząca pogrzeb lub włączająca się do ceremonii mającej charakter religijny może włożyć strój przypominający togę sędziego lub elegancki strój świecki o poważnym, godnym charakterze.

3. Zgodność z liturgią, tradycją a duża doza dowolności

Ceremonia świecka może przebiegać zgodnie z naszymi ustaleniami oraz mamy możliwość dodawania niektórych punktów do programu danego obrzędu. Taka ceremonia dzięki temu jest niepowtarzalna. Od tego ile pracy włożymy w przygotowania do tej ceremonii, będzie ona bardziej unikalna i odzwierciedli nasze uczucia i wspomnienia związane z osobą zmarłego. W przypadku nabożeństwa mającego charakter religijny nie istnieje możliwość zbytniej ingerencji w jego stałe elementy. Można jedynie w porozumieniu z organistą dobrać odpowiednie pieśni religijne. Nasze odczucia i troska o uroczysty charakter tego pożegnania może też być odzwierciedlona w postaci współpracy z profesjonalnym florystą.

4. Przebieg uroczystości

Zwyczajowy przebieg ceremonii pogrzebowej świeckiej

  • W domu pogrzebowym

Wstępem jest zazwyczaj akcent muzyczny, potem następuje przywitanie zgromadzonych osób, a szczególnie rodziny zmarłego. Często na początku Mistrz Ceremonii rozpoczyna krótką przemowę dotyczącą refleksji o życiu i jego przemijaniu.

Główną część stanowi opowiadanie o osobie zmarłej – często stanowi to swoista biografia. Zostaje ona przygotowana po wcześniejszej wnikliwej rozmowie z najbliższymi osoby, która jest żegnana. Zakończenie tego etapu stanowi minuta ciszy w hołdzie dla zmarłego.

  • Przemarsz żałobników

Kondukt na cmentarzu pod grobowiec lub mogiłę, w której następnie spocznie zmarły. Wygłoszenie mowy, która jest ostatnim pożegnaniem osoby zmarłej. Podziękowanie dla rodziny i wszystkich uczestników pogrzebu. W tym momencie jest czas przeznaczony na składanie kondolencji najbliższym członkom rodziny osoby zmarłej. Odpowiednim zakończeniem ceremonii jest zwykle muzyka – często są to utwory muzyki klasycznej. Elementy te mogą być zmieniane lub zamieniana może ich być kolejność – wszystko zależy od osób zamawiających tę usługę, a osoba prowadząca dba zawsze o należny godny i podniosły charakter tej uroczystości.

Tradycja i obrzędowość związana z katolickim pogrzebem.

  • Etapy przebiegu pogrzebu katolickiego

Przebieg uroczystości katolickiej jest podobny, ale ma charakter modlitewny. Etapy pogrzebu katolickiego zwykle następują po sobie w kolejności: na początku jest wystawienie trumny z ciałem osoby zmarłej, trumna może być otwarta lub zamknięta – zależy to od rodziny, ale także od innych czynników. Są nimi: przyczyna śmierci oraz stan ciała osoby zmarłej. Często w kaplicy kapłan odprawia modlitwę, następnie przenosi się trumnę do świątyni.

  • Nabożeństwo Żałobne

W kościele zostanie odprawiona Msza Święta w intencji osoby zmarłej. Po nabożeństwie następuje odprowadzenie lub przejazd na cmentarz, tam nad grobem zostaną odprawione ostatnie modlitwy i jest stosowny czas na złożenie kondolencji rodzinie w żałobie.

5. Wpływ najbliższych osoby zmarłej na stój Mistrza Ceremonii

Mistrzowie Ceremonii często dostosowują swój ubiór do wskazówek rodziny, ale zawsze dbają, by był to strój godny pełnionej przez nich funkcji i dostosowany do danej sytuacji. Może być to strój wizytowy, albo wyglądem swym przypominający togę sędziego, ze stosownymi zdobieniami, co podkreśla uroczysty charakter tej ceremonii. Czasem rodzina życzy sobie, by ta osoba była ubrana w jasne barwy. W przypadku pogrzebu zgodnego z obrządkiem chrześcijańskim takiego wyboru Kościół Rzymsko-Katolicki nie przewiduje. Przy okazji omawiania stosownego ubioru warto zapoznać się z artykułem:

Jak wybrać odpowiedni strój na ceremonię pogrzebową?

6. Miejsce, w którym przebiega pożegnanie

Kaplica cmentarna jest miejscem, gdzie zwykle przebiegają uroczystości ostatniego pożegnania. Jednak na cmentarzu wyznaniowym włodarze danego cmentarza mogą się nie zgodzić, by w tej kaplicy odbywały się uroczystości świeckie. Wyjątek stanowi sytuacja, w której cała rodzina osoby zmarłego ma wykupione miejsca na danym cmentarzu parafialnym – wtedy zarządzający tą nekropolią nie mogą odmówić udostępnienia kaplicy na ceremonię świecką. Różnica między wymienionymi rodzajami pogrzebów jest też taka, że ceremonia katolicka obejmuje również Nabożeństwo Żałobne w kościele parafialnym.

7. Wysiłek, jaki należy włożyć w przygotowanie pogrzebu

Z pewnością uroczystość w duchu katolickim nie wymaga od rodziny zmarłego przesyłania zdjęć i filmów z udziałem osoby zmarłej, nie wymaga długich rozmów dotyczących tego, jak będzie to pożegnanie miało przebiegać. Jedyne, co należy ustalić z księdzem katolickim, to termin uroczystości, a w przypadku świeckiej ceremonii pogrzebu należy także skonsultować z prowadzącym, jakie utwory muzyczne będą odtwarzane na cmentarzu. Możliwe jest również wykonanie muzyki przez zespół muzyczny, istnieją także dodatkowe opcje, takie jak wybór scenografii, nagranie uroczystości, czy wybór oprawy florystycznej, a nawet świetlnej.

8. Czas trwania uroczystości

Pożegnanie osoby zmarłej i ceremonia świecka z tym związana trwa zazwyczaj od 20 do 40 minut i jest tak długa, jak życzy sobie tego rodzina zmarłego. Spowodowane jest to brakiem potrzeby przemieszczania się do kościoła i ze świątyni na nekropolię. Nie odprawia się też wtedy nabożeństw. Natomiast uroczystości te mające charakter religijny są zwykle dłuższe – trwają często około 1,5 godziny. Zależne jest to w dużej mierze od księdza prowadzącego liturgię, od oprawy muzycznej przygotowanej przez organistę, a także od odległości dzielącej kościół od cmentarza.

9. Indywidualny charakter uroczystości lub jej ujednolicenie

Zdarza się, że rodzina życzy sobie dodatkową oprawę świetlną, fotograficzną albo nawet nagrania filmu video z przebiegiem uroczystości. W dobie obecnej możliwe są różnego typu urozmaicenia danej ceremonii, zależnie od upodobań rodziny. Coraz częściej wybiera się także fotografa, by uwiecznił ten dostojny moment w życiu rodzinnym. Dowolność ta wypływa z faktu, że to Mistrz Świeckiej Ceremonii jest odpowiedzialny za scenariusz pogrzebu zwanego często humanistycznym. Z pewnością ogrom dowolności występuje głównie w wypadku ceremonii świeckich, ale i pogrzeby katolickie ostatnimi czasy zyskują niepowtarzalnego charakteru dzięki wyjątkowo pięknym kompozycjom kwiatowym. Jednak możliwość wspólnego spotkania się wielu osób wyznających różne religie w harmonijny sposób istnieje na świeckiej ceremonii pogrzebowej. Możliwa jest wtedy indywidualna modlitwa w wielu osób, które wyznają różne światopoglądy, ale odbywa się ona w ciszy. Nie są prowadzone wspólne nabożeństwa. Wyjątkowa jest wtedy także mowa pogrzebowa, czyli laudacja, ponieważ stanowi ona główny element pogrzebu.

10. Opłata pobierana za przeprowadzenie ceremonii

Za przeprowadzenie ceremonii świeckiej prowadzący zwykle pobiera od 150 zł do 800 zł, należy także zwrócić tej osobie koszty podróży. Każdy element dodatkowy liczony jest osobno – na przykład, gdy konduktowi żałobnemu toważyszy zespół muzyczny lub sam skrzypek. Wiąże się to z dodatkową opłatą. Opłata za pogrzeb w duchu katolickim jest określana jako „co łaska” ale zwyczajowo jest to stała kwota charakterystyczna dla danej parafii. Średnio w Polsce wynosi ona około 800 zł, ale czasem zwyczaj wynagradzania kapłana w danej parafii stanowi nawet kilka krotnie wyższą kwotę. Wliczona jest w tę opłatę praca organisty.

Ceremonie łączone

Warto zaznaczyć, iż mistrzowie ceremonii włączają się także w trakcie pogrzebów wyznaniowych. Wtedy ich rola polega zazwyczaj na wygłoszeniu mowy i przedstawieniu biografii osoby zmarłej, natomiast prowadzenie modlitwy i pozostałych części ceremonii pozostaje w gestii kapłana. Panuje przekonanie, że z pogrzebem wyznaniowym łączą się większe wydatki, natomiast wybór ceremonii świeckiej wiąże się z potrzebą dostarczenia zdjęć i wiadomości dotyczących biografii danej osoby zmarłej. Dla rodziny osoby zmarłej dostosowanie się do charakteru danej uroczystości z pewnością nie sprawi trudności, jeśli tylko rodzina ta chce uszanować ostatnią wolę osoby zmarłej.

 

Ceremonia pogrzebowa na cmenatrzu

 

Grupa Pogotowie Pogrzebowe

Masz pytania?

Pogotowie Pogrzebowe

Skontaktuj się z naszym działem pomocy

Całodobowa Infolinia

801 12 12 12

881 280 205

801 12 12 12   Infolinia Pogotowie Pogrzebowe