15 czerwca obchodzimy Światowy Dzień Praw Osób Starszych, który został ustanowiony w 2006 roku z inicjatywy Światowej Organizacji Zdrowia i Międzynarodowej Organizacji Zapobieganiu Przemocy wobec Osób Starszych. Ten dzień ma nam przypominać o problemach i potrzebach seniorów, jest także poświęcony osobom w podeszłym wieku, które są źle traktowane czy wykorzystywane przez swoje otoczenie. Seniorzy często padają ofiarą zaniedbań, a ich prawa bywają łamane na całym świecie, jest to problem globalny.
Starość jest nieunikniona, a starzenie się to proces ciągły i nieodwracalny dotyczący każdego człowieka. Jest to wiele zmian, które są związane ze sferą fizjologiczną, poznawczą, emocjonalną oraz społeczną. Na świecie ludzi starszych jest coraz więcej, co wynika z niżu demograficznego – jest to nowe zjawisko, bez precedensu w historii.
Obecnie, w świecie, w którym panuje kult młodości, ludzie starsi są często marginalizowani i dyskryminowani ze względu na wiek – dotyczy to w szczególności osób starszych, które są schorowane, niepełnosprawne, biedne, a także samotne. Ale jesień życia może być też piękna i mieć wiele barw, wystarczy zaangażować seniorów na rzecz środowiska lokalnego, wykorzystując ich potencjał, umiejętności, wiedzę i bogate doświadczenie. Istotne są również działania aktywizujące osoby starsze takie jak uniwersytety trzeciego wieku czy kluby seniora.
Podstawowe prawa osób starszych, o których należy pamiętać
- Prawo do godnego życia, niezależnie od tego, czy osoba starsza mieszka w swoim domu, czy w placówce opiekuńczej,
- Prawo do niezależności i decydowania o własnym życiu,
- Przystępna opieka zdrowotna,
- Prawo do równego traktowania, również na rynku pracy.
Problemy, z którymi często borykają się starsi ludzie
- Zbyt niski poziom świadczeń społecznych – jest to niezwykle dotkliwe szczególnie dla osób ciężko chorych, z niepełnosprawnościami czy w podeszłym wieku. Oprócz budżetu na codzienne wydatki potrzebują oni bowiem środków na zakup regularnie przyjmowanych leków, a czasem także niezbędnego sprzętu medycznego.
- Osoby starsze padają często ofiarami udzielania nieprawdziwych informacji czy wprowadzania w błąd, zdarza się też że są poddawani naciskom w sferze handlu, ubezpieczeń czy bankowości.
- Możemy się również spotkać z informacjami o nadużyciach wykorzystujących słabość osób starszych, najpopularniejsze są próby oszustwa na „na wnuczka”, „na policjanta”, „na litość”, jak również próby podszywania się pod pracowników firm.
Opieka nad osobami starszymi
Część osób starszych z uwagi czy to na stan zdrowia, czy podeszły wiek potrzebuje opieki ze strony innych osób. Jest to ciężka praca, a obowiązek opieki w pierwszej kolejności spoczywa na najbliższych. Zajęci pracą, własnymi dziećmi i codziennymi obowiązkami nie zawsze mamy czas i możliwości, by w odpowiedni sposób zająć się rodzicami czy dziadkami. Jest to szczególnie uciążliwe, gdy potrzebują stałej opieki, borykają się z różnymi schorzeniami czy stracili dawną sprawność. Często w takich sytuacjach rodziny decydują się na oddanie seniora do domu opieki, jednak decyzja o tym nie należy do łatwych. W naszym społeczeństwie nadal może być kojarzona z niewdzięcznością wobec bliskich, którzy nas wychowali. Niemniej jednak dla wielu osób w podeszłym wieku może być to szansa na spokojną starość w otoczeniu ludzi w podobnej sytuacji, jak również gwarancja całodobowej profesjonalnej opieki.
Bez wątpienia osobom w podeszłym wieku należy się szacunek. Starajmy się okazać im zrozumienie – pamiętajmy też, że dorastali w zupełnie innych czasach, niż te, w których obecnie żyjemy, wspierajmy ich w rozwijaniu zainteresowań, poświęćmy im uwagę i czas. Bardzo często bowiem czują się samotni, czy wręcz wykluczeni ze społeczeństwa, potrzebują zwykłej rozmowy, życzliwości i poczucia, że są dla kogoś ważni, jak również, że są pełnoprawnymi członkami społeczeństwa. Powinniśmy takżę mieć świadomość, że wszyscy się starzejemy, dlatego bardzo ważne jest, abyśmy traktowali innych tak, jak sami byśmy chcieli być traktowani w ich wieku.
