Stary Cmentarz w Łodzi to trójwyznaniowa nekropolia założona w 1855 roku. Cmentarz uznany w 2015 roku za pomnik historii, zlokalizowany jest u zbiegu dwóch ulic, Ogrodowej i Srebrzyńskiej. Jest to jedna z najważniejszych nekropolii w Łodzi. Powierzchnia cmentarza wynosi około 21 ha i podzielona jest na trzy części – katolicką, prawosławną i ewangelicką. Warto zwrócić w tym miejscu uwagę na fakt, że ponad 200 grobowców z terenu całego cmentarza zostało wpisanych do rejestru zabytków, wiele z nich jest perłami architektury cmentarnej z uwagi na wyjątkowe formy i bogate zdobienia. W katolickiej części cmentarza znajduje się najstarszy grób, datowany na 1857 rok. Cały cmentarz wraz z drzewostanem przypomina kompozycją piękny park, co wyróżnia go spośród innych nekropolii nie tylko z terenu Łodzi, ale także całego kraju. Na obszarze Starego Cmentarza dominują okazałe mauzolea i rodzinne grobowce łódzkich fabrykantów.
Historia powstania cmentarza w Łodzi
Nekropolia powstała na działkach wykupionych od prywatnych właścicieli. Decyzja o utworzeniu cmentarza i wytyczenie jego terenu została podjęta z inicjatywy Magistratu Miasta Łodzi wraz z Dozorem Kościoła Katolickiego, a także Kolegium Kościoła Ewangelickiego. Pierwsze pogrzeby odbyły się tu już pod koniec 1854 roku, a teren cmentarza został otoczony ceglanym murem z trzema bramami. Nekropolia została oficjalnie poświęcona we wrześniu 1855 roku. Przez kolejne 40 lat stopniowo powiększano jej teren o kolejne działki, aż w 1895 roku cmentarz przybrał obecną powierzchnię 21 hektarów. Z biegiem lat niektóre pomniki zaczęły ulegać zniszczeniu, w związku z tym mieszkańcy miasta postanowili z pomocą dziennikarzy uratować zabytki. Co roku na cmentarzu odbywa się kwesta, z której pieniądze przeznaczane są właśnie na renowację terenu, remonty bram i odnawianie nagrobków. Corocznym organizatorem wydarzenia odbywającego się w dniu 1 listopada jest Towarzystwo Opieki nad Starym Cmentarzem w Łodzi.
Przeczytaj także o wyjątkowym cmentarzu w Zakopanem: Najważniejsze cmentarze w Polsce – Cmentarz Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku
Zabytkowe nagrobki na terenie cmentarza
W katolickiej części Starego Cmentarza warto skupić się na wyjątkowych rzeźbach autorstwa Wacława Konopki – znanego polskiego rzeźbiarza. Wykonał on między innymi groby uczestników walk o Niepodległość Polski. W części ewangelickiej wyjątkowym obiektem jest z kolei nagrobna kaplica Karola Scheiblera – twórcy wielkiego imperium przemysłowego. Mauzoleum o wysokości 37 metrów jest jednym z największych dzieł architektury cmentarnej. Wybudowane zostało w latach 1885-1888 i reprezentuje styl neogotycki. Najmniejsza z trzech części całego cmentarza, część prawosławna, zawiera z kolei okazałe mauzoleum Gojżewskich, przypominające świątynię w stylu bizantyjskim. Te trzy przykłady, każdy znajdujący się w innej części cmentarza, obrazują jego różnorodność i unikatowość w skali kraju.
Mauzoleum Gojżewskich:
Zasłużeni pochowani na terenie cmentarza
Na mapie cmentarza znajdują się groby wielu wybitnych postaci, ludzi zasłużonych dla Łodzi i okolic. Dużą część zajmują mauzolea łódzkich rodów fabrykanckich, między innymi Kindermannów, Kunitzerów i Geyerów. Wśród znanych osób spoczywających na Starym Cmentarzu wyróżnić można Grzegorza Królikiewicza – zmarłego w 2017 roku polskiego reżysera i scenarzystę filmowego. Wartą wspomnienia osobą ze świata filmu jest także Leon Niemczyk – zmarły w 2006 roku jeden z najwybitniejszych oraz najpopularniejszych aktorów w historii polskiej kinematografii. Dorobek aktora to gra w około 400 polskich filmach i około 150 zagranicznych. Na szczególną uwagę zasługuje także pochowany na cmentarzu amerykański aktor i pierwszy czarnoskóry tragik szekspirowski – Ira Aldridge.
Zachęcamy również do sprawdzenia działalności Pogotowia Pogrzebowego w tym mieście – zakłady pogrzebowe Łódź
Cmentarz jest miejscem spoczynku wielu polityków, profesorów, nauczycieli akademickich i adwokatów. Na mapie łódzkiej nekropolii wyjątkowym, niezwykle wzruszającym miejscem jest grób małego dziecka śpiącego na poduszce – odkryty został w 2006 roku w trakcie prac porządkowych. Pochodzi on z 1909 roku, a spoczywa w nim 4-letni chłopiec o imieniu Gustaw. Z kolei jednym z piękniejszych pomników jest ten, poświęcony Sophie Biedermann – pierwszej żonie łódzkiego przemysłowca z branży włókienniczej. Rzeźba przedstawia Anioła Stróża, którym jest sportretowana zmarła, pochylającego się nad grupą dzieci, sportretowanymi synami Sophie. Pomnik sprowadzono do Polski w 1898 roku z Rzymu.
Grupa Pogotowie Pogrzebowe
