Chiny są trzecim co do wielkości krajem świata o powierzchni 9,6 mln km2, co czyni je prawie tak duże, jak Europa. Na terytorium Chin żyje 56 narodów, przez co państwo to, jest bardzo zróżnicowane językowo, religijnie i kulturowo. W tym artykule przyjrzymy się rytuałom pogrzebowym praktykowanym w Taoizmie – jednej z tradycyjnych religii chińskich.
Czym jest i na czym polega taoizm?
Taoizm był na początku systemem filozoficznym powstałym w VI wieku p.n.e. zapoczątkowanym prawdopodobnie przez chińskiego filozofa imieniem Laozi. Podstawowym pojęciem w taoizmie jest dao, co najczęściej oznacza „drogę”. Dao jest zasadą i siłą tworzącą oraz kierującą wszechświatem. Celem wyznawców taoizmu jest poznanie i doświadczenie dao, aby nabyć cnotę de, umożliwiającą stosowanie zasady wu-wei, która oznacza działanie zgodnie z naturą wszechświata, oraz niesprzeciwianie się naturalnemu porządkowi panującemu na świecie.
W II i II wieku poprzez połączenie tej filozofii i chińskich wierzeń ludowych taoizm stał się religią. Przyczynił się do tego głównie Zhang Daoling, żyjący w latach 34–156. Wybudował wiele świątyń i klasztorów taoistycznych. W 440 roku taoizm osiągną tak dużą popularność, że stał się religią państwową. Później wyprzedził go konfucjanizm, ale w wierzeniach wielu Chińczyków zachowało się wiele obrzędów i zwyczajów taoistycznych, zwłaszcza na wsiach.
Z taoizmem związana jest alchemia i medycyna chińska, za pomocą której taoiści starali się znaleźć eliksir nieśmiertelności i przypadkowo odkryli proch czarny – wybuchowy materiał, który zrewolucjonizował świat. Służył jako ładunek miotający broni palnej aż do XIX wieku.
Taoistyczne rytuały pogrzebowe
Pierwszym obrządkiem, jaki wykonuje się na zmarłym, jest obmycie jego ciała wilgotnym ręcznikiem posypanym talkiem. Następnie następuje ubranie zmarłego w nowe, czyste szaty. W Azji kolorem żałobnym jest biały więc najczęściej, wybiera się ubrania tego koloru, ale może to być też czarny, brązowy lub niebieski. Nie stosuje się czerwonym ubrań, bo może to sprawić, że duch zmarłego stanie się upiorem. Później okrywa się twarz zmarłego żółtą szatą, a jego ciało niebieską. Trzeba pamiętać o zasłonięciu luster, aby nie ujrzeć odbicia zmarłego, ponieważ może to spowodować śmierć.
Po tych rytuałach następuje święta ceremonia pogrzebowa. Odbywa się ona zazwyczaj w domu zmarłego i trwa kilka dni, najczęściej trzy, pięć lub siedem. Żałobnicy ubierają się w białe ubrania, a na specjalnym ołtarzu wystawia się:
- Świętą lampę – symbol światła mądrości;
- Dwie świece – stawia się je po dwóch stronach lampy. Jedna symbolizuje światło słońca, druga światło księżyca, obie symbolizują ludzkie oczy;
- Herbatę – symbol Yin;
- Wodę – symbol Yang;
- Ryż – reprezentuje synergię Yin i Yang;
- Pięć talerzy z owocami – symbolizują pięć chińskich żywiołów: drewno, ogień, ziemię, metal i wodę. Poszczególne żywioły reprezentowane są przez kolory: zielony, czerwony, żółty, biały i czarny, dlatego dobiera się owoce w takich barwach. Pomiędzy talerzami stawia się palnik z kadzidłem w celu oczyszczenia duszy.
Taoistyczne rytuały pogrzebowe skupiają się na ochronie duszy zmarłego. Kapłan recytuje święte pisma w akompaniamencie bębnów, talerzy i drewnianych instrumentów. Później krąży wokół ognia, na którym leży dziewięć płytek symbolizujących różne poziomy zaświatów, a następnie wymachuje mieczem, aby odpędzić złe duchy i niszczy płytki, aby uwolnić zmarłego z podziemi. Drugi kapłan w tym samym czasie modli się na siedzeniu w kształcie kwiatu lotosu, symbolizując chińską boginię miłosierdzia Guan Yin. Żałobnicy palą papier Joss jako zapłatę, aby uwolnić duszę zmarłego z zaświatów.
Grupa Pogotowie Pogrzebowe
